Zamek Dunajec w Niedzicy

Nad taflą Jeziora Czorsztyńskiego w Niedzicy wznosi się zamek Dunajec. Jego położenie na wysokiej liczącej ponad pięćset metrów skale sprawia, że należy on do najbardziej malowniczych tego typu budowli w Polsce. Na wprost niego, po drugiej stronie zalewu widać ruiny zamku czorsztyńskiego. Warownie, choć położone tak blisko siebie mają zupełnie różne historie, które wiążą się także z ich obecnym stanem zachowania. Niedzicki zamek zamieszkiwany był nieprzerwanie aż do II wojny światowej i stąd dotrwał do naszych czasów w praktycznie nienaruszonym stanie.

Już w XIII wieku istniał na wzgórzu nad Dunajcem obrony gród. W XIV wieku pojawiają się pierwsze wzmianki o istnieniu w tym miejscu zamku Dunajec należącego do węgierskiego rodu Berzeviczych. Jako warownia graniczna był on wielokrotnie najeżdżany i oblegany. W ręce polskie dostał się w początkach XVI wieku kiedy to Jan Zapolya przekazał go Hieronimowi Łaskiemu. On i jego syn Olbracht gospodarzyli tu przez kilkadziesiąt lat, do czasu kiedy na skutek zubożenia musieli dobra niedzickie zastawić a następnie sprzedać. Nabywcami została rodzina Horvathów, która władała tu do połowy XIX wieku. Były to rządy bardzo uciążliwe dla miejscowej ludności, która właściciele bardzo mocno uciskali. Nie docierały tu reformy Wiosny Ludów czy złagodzenie obowiązków pańszczyźnianych. Następcy Horvathów – Salomonowie utrzymywali pańszczyznę aż do 1929 roku. Ostatnia właścicielka zamku w 1943 ostatecznie opuściła Niedzicę i przeniosła się do Budapesztu. 

Warownia składa się z zamku dolnego i górnego. Dolny stanowił dawniej zaplecze dla służby oraz zabudowania gospodarcze. Natomiast w zamku górnym mieszkali właściciele oraz znajdowała się tu zbrojownia. Obronny charakter zapewniały wysokie mury, baszty oraz wieże. W XIX wieku w zamku górnym utworzono ciężkie więzienie, gdzie trafiali niepokorni chłopi odmawiający wypełniania powinności pańszczyźnianych oraz buntownicy. Odbywały się tu także sądy, które wedle przekazów ferowały bardzo surowe wyroki. 

Obecnie zamek Dunajec to jedna z najważniejszych atrakcji turystycznych w okolicy. Jest udostępniony do zwiedzania, a w jego murach funkcjonuje także hotel i restauracja.